Τέχνες της θάλασσας: Έκθεση στην Αθήνα

Τέχνες της θάλασσας: Αθήνα
4 Ιουλίου – 21 Σεπτεμβρίου 2024

Προβολή Ι & Δεξίωση Εγκαινίων: 4 Ιουλίου, 20:30
Προβολή ΙΙ: 11 Σεπτεμβρίου, 20:30
Goethe-Institut Athen
Ομήρου 14-16, Αθήνα

Επιμέλεια: Maurizio Borriello και Jacob Moe
Παραγωγή: Δίκτυο Αρχιπέλαγος

σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen

με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος

Αμοργός, Κουφονήσια, Πάρος, Σαντορίνη και Σύρος. Πέντε νησιά διασυνδεδεμένα μέσω του αρχιπελάγους του Αιγαίου και της κυκλαδικής κουλτούρας.

Το Δίκτυο Αρχιπέλαγος παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Αθήνα την πλούσια και πολυδιάστατη ναυτική παράδοση των Κυκλάδων μέσα από την έκθεση πολλαπλών μέσων Τέχνες της θάλασσας, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 4 Ιουλίου έως τις 21 Σεπτεμβρίου στο Goethe-Institut Athen. Η έκθεση ανιχνεύει τις συνδέσεις μεταξύ των θαλάσσιων αυτών κοινοτήτων του παρελθόντος και του σήμερα, μέσα από αρχειακό υλικό και σύγχρονη φωτογραφική, ηχητική και οπτικοακουστική τεκμηρίωση.

Σήμερα, τα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται σε οριακό σημείο: η υποβάθμιση των φυσικών πόρων και η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, που επιδεινώνονται από την ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη, συνιστούν άμεσες απειλές για την περιοχή. Τα τελευταία χρόνια, οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για την αποτροπή της υπεραλίευσης έχουν οδηγήσει στην καταστροφή των καϊκιών μειώνοντας ραγδαία τον παραδοσιακό αλιευτικό στόλο από τη δεκαετία του 2000· εν τω μεταξύ, οι παράκτιες αλιευτικές κοινότητες λιγοστεύουν, ενώ ο η εξάπλωση ξενικών ειδών ψαριών, η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας και η υπεραλίευση έχουν προκαλέσει δραματική μείωση των ιχθυαποθεμάτων. Καθώς η κοινωνία και το περιβάλλον υφίστανται αυτές τις επιταχυνόμενες αλλαγές, απαιτούνται νέα μοντέλα πολιτιστικής και περιβαλλοντικής δράσης.

Επισημαίνοντας τόσο την αξία και όσο και την επισφάλεια της ξυλοναυπηγικής, της αλιείας και της ναυσιπλοΐας στις Κυκλάδες, η έκθεση Τέχνες της θάλασσας στην Αθήνα καλεί το κοινό να αναπροσανατολίσει τις αισθήσεις του προς τη θάλασσα, προς ένα μέλλον που την περιλαμβάνει. Οι επισκέπτες της έκθεσης θα ανακαλύψουν ένα σύμπαν αντικειμένων, τοπίων, καϊκιών και πορτρέτων σε ξεχωριστές τοποθεσίες των νησιών, όπως το ναυπηγείο «Ταρσανάς» στη Σύρο, ο κόλπος του Αϊ-Γιάννη στην Πάρο, το καρνάγιο στην Αρμένη της Σαντορίνης, και τα ψαρολίμανα της Αμοργού και των Κουφονησίων. Στην έκθεση θα παρουσιαστεί επίσης ιστορικό υλικό από το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Νάουσας (Συλλογή Όθωνα Κάπαρη) της Πάρου και από διάφορες ιδιωτικές συλλογές από τη Σύρο, την Αμοργό και τη Σαντορίνη.

Οι οπτικοακουστικές και φωτογραφικές αρχειακές εγκαταστάσεις που επιμελήθηκε ο ντοκιμαντερίστας Jacob Moe τονίζουν τον μεταβλητό χαρακτήρα του ιστορικού αρχείου, ενώ οι φωτογραφίες-ντοκουμέντα του εθνογράφου και ναυπηγού Maurizio Borriello επαναπροσδιορίζουν τα καρνάγια και τα θαλάσσια περιβάλλοντα των Κυκλάδων ως μελλοντικές πηγές τεχνικής και βιωματικής γνώσης.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, θα πραγματοποιηθούν στις 4 Ιουλίου και τις 11 Σεπτεμβρίου μια σειρά από προβολές, όπου θα παρουσιαστούν αρχειακές, εθνογραφικές και αφηγηματικές ταινίες μικρού μήκους γύρω από τις θαλάσσιες κοινότητες στην Ελλάδα και όχι μόνο.

Δίχτυα (Αμοργός). Παραχώρηση: Maurizio Borriello.

Οι Τέχνες της θάλασσας αποτελούν μια σειρά εκθέσεων στην Αμοργό και την Αθήνα σε επιμέλεια των Maurizio Borriello και του Jacob Moe, που παρουσιάζει το Δίκτυο Αρχιπέλαγος σε συνεργασία με τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού και το Goethe-Institut Athen, με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος.

Προσεγγίζοντας «από τα κάτω» την ανεύρεση και τη διατήρηση της κοινοτικής κληρονομιάς, οι εκθέσεις Τέχνες της θάλασσας αναδεικνύουν τις λιγότερο απτές και μνημειώδεις μορφές της ναυτικής κουλτούρας και των σημερινών ξυλοναυπηγικών, αλιευτικών και ναυτιλιακών κοινοτήτων στην Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Πάρο, τη Σαντορίνη και τη Σύρο. Μέσα από αρχειακό υλικό, φωτογραφίες-ντοκουμέντα, ηχητικά κολάζ και ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, οι Τέχνες της θάλασσας υπογραμμίζουν τη συνεχή σημασία τους με στόχο τη διασφάλιση της ύπαρξή τους στο μέλλον.

Τόσο το ιστορικό αρχειακό υλικό όσο και τα σύγχρονα οπτικοακουστικά τεκμήρια είναι το αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του 2023-24 από το Δίκτυο Αρχιπέλαγος στο πλαίσιο του πρότζεκτ Ναυτικές τέχνες των Κυκλάδων, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά στη διαδικτυακή πλατφόρμα του οργανισμού ως διαδραστικός ψηφιακός χάρτης.

Ράμπα ανέλκυσης (Κουφονήσια). Παραχώρηση: Maurizio Borriello.

Οι Τέχνες της θάλασσας αποτελούν μια σειρά εκθέσεων στην Αμοργό και την Αθήνα σε επιμέλεια των Maurizio Borriello και του Jacob Moe, που παρουσιάζει το Δίκτυο Αρχιπέλαγος σε συνεργασία με τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού και το Goethe-Institut Athen, με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος.

Προσεγγίζοντας «από τα κάτω» την ανεύρεση και τη διατήρηση της κοινοτικής κληρονομιάς, οι εκθέσεις Τέχνες της θάλασσας αναδεικνύουν τις λιγότερο απτές και μνημειώδεις μορφές της ναυτικής κουλτούρας και των σημερινών ξυλοναυπηγικών, αλιευτικών και ναυτιλιακών κοινοτήτων στην Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Πάρο, τη Σαντορίνη και τη Σύρο. Μέσα από αρχειακό υλικό, φωτογραφίες-ντοκουμέντα, ηχητικά κολάζ και ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, οι Τέχνες της θάλασσας υπογραμμίζουν τη συνεχή σημασία τους με στόχο τη διασφάλιση της ύπαρξή τους στο μέλλον.

Τόσο το ιστορικό αρχειακό υλικό όσο και τα σύγχρονα οπτικοακουστικά τεκμήρια είναι το αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του 2023-24 από το Δίκτυο Αρχιπέλαγος στο πλαίσιο του πρότζεκτ Ναυτικές τέχνες των Κυκλάδων, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά στη διαδικτυακή πλατφόρμα του οργανισμού ως διαδραστικός ψηφιακός χάρτης.