Η έμπνευση της ημέρας (Τετάρτη 13-03-2019)

Σήμερα στην έμπνευση της ημέρας ακούμε το τραγούδι “Άρνηση” ή αλλιώς “Στο περιγιάλι το κρυφό” καθώς οι στίχοι του ποιήματος ανήκουν στο Γιώργο Σεφέρη που σήμερα συμπληρώνονται 119 χρόνια από τη γέννησή του.

Στα ελληνικά γράμματα ο Γιώργος Σεφέρης εμφανίστηκε το 1931, με την ποιητική συλλογή “Στροφή”, η οποία από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας της προκάλεσε το ενδιαφέρον της λογοτεχνικής κοινότητας της Αθήνας, με θετικές και αρνητικές αντιδράσεις. Από τη δεκαετία του 1950 το έργο του Σεφέρη μεταφράστηκε και εκτιμήθηκε στο εξωτερικό. Συνεπεία αυτού ήταν η βράβευσή του με το “Νόμπελ Λογοτεχνίας” τον Δεκέμβριο του 1963, «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες», όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας.

Κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας, έσπασε τη σιωπή του στις 28 Μαρτίου του 1969 και στηλίτευσε τη χούντα με την περίφημη δήλωσή του στο ραδιόφωνο του BBC. «Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά» τόνισε μεταξύ άλλων.

Το χειμώνα 1960 – 1961 ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε στο Παρίσι τις μουσικές για τέσσερα τραγούδια, πάνω σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν τον Φλεβάρη του 1962 από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και κυκλοφόρησαν από την Columbia σε ένα δίσκο 45 στροφών με τίτλο «Επιφάνια».

Η τρίτη στροφή στην «Άρνηση» λέει:

“Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.”

Πριν την ηχογράφηση ο ποιητής επέστησε την προσοχή στο συνθέτη, για να προσέξει την άνω τελεία, γιατί αν την παρέλειπε ο ερμηνευτής, θα άλλαζε τελείως το νόημα του τραγουδιού. Ωστόσο ο Μπιθικώτσης παρέλειψε στην ηχογράφηση την άνω τελεία και πιθανόν ο Θεοδωράκης να μην επέμεινε ιδιαίτερα κι έτσι ο τρίτος στίχος έγινε «πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή». Παρόλα αυτά το κομμάτι τραγουδήθηκε από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις, μέχρι τις μικρότερες ταβέρνες της χώρας και συνεχίζει να αγαπιέται μέχρι σήμερα.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στις 22 Σεπτεμβρίου 1971, στην κηδεία του μεγάλου ποιητή, στη νεκρώσιμη πομπή προς το Α’ Νεκροταφείο, μπροστά στην Πύλη του Αδριανού, το πλήθος σταμάτησε την κυκλοφορία και άρχισε να τραγουδά το “Περιγιάλι”.